Participatiebaan

Een participatiebaan betreft altijd additioneel werk waarbij de werkzaamheden niet behoren tot het werk dat door een betaalde arbeidskracht kan worden uitgevoerd. Er moet immers voorkomen worden dat er verdringing van arbeidsplaatsen kan plaatsvinden, zowel binnen het bedrijf als daarbuiten.z

Participeren is mee doen, niets meer dan dat. Met een participatiebaan doet u mee maar krijgt hiervoor een lage of geen vergoeding. Het is dus vergelijkbaar met vrijwilligerswerk. Voor werkzoekenden bestaat verplicht vrijwilligerswerk wat omschreven kan worden als een participatiebaan. Werkzoekenden krijgen voor hun uitgevoerde arbeid geen inkomen maar behouden een uitkering. Het verdiende loon vloeit terug naar de gemeente, al dan niet via werkbedrijven. Het loont dus om werkzoekenden arbeid te laten verrichten. Zij participeren immers alleen maar.

Werkbedrijven kunnen u een contract aanbieden waarbij u gaat werken met behoud van uitkering. U ontvangt dan ook dus geen inkomen. Ook hier geldt dus dat er geen sprake mag zijn van werkzaamheden die ook uitgevoerd (kunnen) worden door mensen met een vast salaris. Denk hierbij aan vacatures zoals productiemedewerker, medewerker schoonmaak of congiërge. Middels een contract waarbij bijvoorbeeld de eerste drie maanden met behoud van uitkering gewerkt moet worden tracht men onder de participatiewet uit te komen. Een werkzoekende zou immers later een baan, eventueel voor enkele maanden, aangeboden krijgen. Dat kan echter alleen bij additioneel werk. Voert een werkzoekende normale arbeid uit dan mag ook verwacht worden dat daar een inkomen tegenover staat.

In een contract zal wellicht de functietitel worden beschreven als 'algemeen medewerker'. Deze titel is te breed: het kan niet worden nagegaan welke werkzaamheden u gaat uitvoeren op zowel korte als lange termijn. Het aanvragen van een VOG voor deze functietitel lijkt zonder schriftelijke vastlegging van werkzaamheden dus ook overbodig. Additioneel werk, dus een participatiebaan, is immers extra werk waarbij geen inkomen genoten kan worden: moderne slavernij.
Vraag daarom altijd om de werkzaamheden in het contract vast te leggen. Dit is tevens een controle voor de persoon die u het contract verstrekt: hij/zij kan op een later moment nazien of het werk nog voldoet aan de wetgeving maar moet direct kunnen zien of het contract dat is aangeboden niet tot verdringing op de arbeidsmarkt leidt. U hoeft het contract niet te tekenen indien werkzaamheden niet zijn vastgelegd: het accepteren van een participatieplaats is voldoende maar om te werken moet er duidelijkheid zijn. 

Handig om te weten is dat opgedragen werkzaamheden met behoud van uitkering geweigerd mogen worden indien u merkt dat de werkzaamheden behoren tot betaalde arbeid. U ziet bijvoorbeeld uitzendkrachten die dezelfde werkzaamheden verrichten. Uw consulent dient dit ook met regelmaat, bijvoorbeeld na 2, 6 en 12 maanden te controleren.

Weigering van de werkzaamheden kan niet leiden tot het korten op uw uitkering. U accepteert immers wel de participatieplaats en/of de orientatiëperiode. Op rechtspraak.nl staat een document waarin u kunt lezen dat iemand is gekort op zijn uitkering na weigering van werkzaamheden maar dat deze korting onterecht is geweest. De persoon voldeed immers aan de wet terwijl de gemeente andere ideeën had.

Uw consulent, niets meer dan een gemeenteambtenaar of iemand die door of namens de gemeente is aangetrokken om het werk uit te voeren, mag u tevens niet bij elk wissewasje dreigen met het korten van uw uitkering. Doet deze dit wel dan kunt u concluderen dat uw consulent niet geschikt is voor het uitvoeren van zijn of haar taak. Als voorbeeld: een consulent wenst geen tegenspraak en wil niet dat u opmerkingen geeft die het beeld van de consulent in een ander daglicht plaatst. Kortom: u maakt het uw consulent te moeilijk! De dreiging om gekort te worden volgt al snel.

Het is aan u of u doorgaat met uw consulent, vraagt om een andere consulent of uw consulent persoonlijk aansprakelijk stelt voor de toegebrachte schade: de onterechte korting, de gevolgen die u hierdoor ondervond en de geestelijke schade. Contact opnemen met Burgemeester & Wethouders van uw gemeente is een eerste goede optie om te kunnen herkennen of uw gemeente zelf wel voldoende kennis bezit om de participatiewet uit te voeren en voldoende kennis heeft van de participatieplaats en de participatiewerkzaamheden.